Претседателот на Република Македонија, д-р Ѓорге Иванов, денес се обрати на свеченото отворање на третата Конференција на Народна Република Кина и земјите од Централна и Источна Европа, што се одржува во Охрид.
Годинешната конференција, чиј домаќин е Република Македонија, е на тема „Улогата на човечкиот капитал во иницијативата – Еден појас, еден пат”. Конференцијата е во организација на Институтот „Конфуциј” при Универзитетот Св. „Кирил и Методиј”, во соработка со Економскиот факултет – Скопје и со Економскиот институт.
Интегрално обраќанње на претседателот Иванов на конференцијата
Вистинско задоволство е да ве поздравам во нашата културна и духовна престолнина Охрид, каде идеите од Истокот се среќаваат со идеите од Западот. А преку нивните идеи, тука, во Охрид се среќаваат и двајца големи учители – кинескиот филозоф Конфуциј и словенскиот просветител св. Климент Охридски. Иако, ги делат околу 1 500 години и 8 000 километри, некои од нивните мудрости природно се надополнуваат.
Св. Климент Охридски кај Македонците ја всадил навиката да бидат добри домаќини кои ќе се престигнуваат во гостопримство. Конфуциј, пак, вели: „Зарем не е прекрасно кога ќе ви дојдат пријатели од далечни земји”. Овие принципи на нашите учители се остваруваат при средбата на нашите два света, кои, иако се толку далечни и различни, денес стануваат блиски и поврзани.
Оваа конференција е дел од таа средба меѓу Истокот и Западот, меѓу Кина и Европа. Им честитам на организаторите од Кина, Македонија и Словенија и им благодарам на поддржувачите без кои денеска немаше да бидеме тука.
Дами и господа,
Доаѓајќи во Македонија, сигурно дознавте дека низ Охрид некогаш минувала Via Egnatia – европската гранка на стариот Пат на свилата што ги поврзувала Истокот и Западот. По тој пат со векови врвеле луѓе од разни цивилизации и религии кои ја збогатиле нашата култура и традиција.
Поради позитивното искуство од минатото, Република Македонија сака да биде дел и од новиот Пат на свилата. Затоа, како држава ја поддржуваме кинеската иницијатива „Еден пат, еден појас”. Сметаме дека иницијативата придонесува кон мирот, просперитетот, отвореноста, иновацијата и поврзувањето меѓу цивилизациите.
Оваа иницијатива за нас е многу важна поради една едноставна причина: онаму каде што нема патишта, таму нема ниту трговија. Само таму каде што има развиена патна инфраструктура, има и развиена трговија и соработка.
Република Македонија сака да биде дел од Европската Унија во која постои слободен проток на луѓе, стоки, услуги и капитал. Но, за рамноправно да се вклучиме во европскиот економски простор, неопходно е да сме рамноправен дел и од европските патни, железнички и енергетски коридори. На ова поле се соочуваме со парадокс. Бидејќи Европската Унија сè уште не ги поддржува крупните инфраструктурни проекти, одлучивме со поволни кинески кредити од иницијативата „16+1″ да градиме важен дел од европскиот Коридор 8.
Ќе го спомнам и проектот за брзата пруга од Будимпешта до Белград што низ Република Македонија треба да продолжи до Пиреја. Се залагаме и за обновување на проект за поврзување на реките Вардар, Морава и Дунав со Егејското Море.
Зошто инсистираме да бидеме дел од овие проекти? Бидејќи сме свесни дека кога се гради нова инфраструктура, се менува и географијата, а со менување на географијата, се менува и иднината. Инфраструктурните проекти во рамките на „Еден пат, еден појас” ќе им овозможат на државите од Централна, Источна и Југоисточна Европа да бидат меѓусебно цврсто поврзани, со што ќе се зголеми компетитивноста на економиите од регионот за странски инвестиции. Тоа неповратно ќе ја промени географијата на регионот, ќе ги брише предрасудите и поделбите, ќе ја унапредува соработката и ќе ја гради европската иднина на сите држави во регионот.
„Еден пат, еден појас” е комплементарна на европскиот проект за слободен проток на луѓе, стока, услуги и капитал, бидејќи конечно ќе отвори ново просперитетно поглавје за нашиот регион.
Но, ние сакаме не само инфраструктурно, туку и образовно, научно и културно поврзување.
Ценети присутни,
Од тука, од градот на УНЕСКО, сакам да ја поздравам одлуката Република Македонија да биде седиште на Центарот за културна соработка во рамките на на иницијативата „16+1″. И тоа не е случајно.
На крајот на првиот милениум, тука дејствувала Охридската книжевна школа, чии ученици станале учители на целиот словенски свет. Изразено со терминологијата на денешната конференција, Климентовата школа била една од најважните инвестиции во човечкиот капитал во тоа време бидејќи довела до културно, духовно, а со тоа и социјално и економско издигнување на словенските народи во средниот век.
Денес, во третиот милениум, ние сакаме да бидеме дел од новите проекти за развој на човечкиот капитал. Преку интернетот и преку новите технологии, знаењето од целиот свет ни е на дофат. Ова е време на интердисциплинарни науки кои создаваат кадри за четвртата индустриска револуција. Потребни ни се нови профили, приспособени на новите потреби. Но, за да го постигнеме тоа, потребно е да инвестираме во истражувањето и во развојот, во технолошките паркови, во современите софистицирани технологии. Потребно ни е образование што ќе создава луѓе за третиот милениум.
Ова е особено важно бидејќи на сцена стапува генерацијата на милениумците. Во услови на економски кризи и безбедносни ризици, милениумците се можеби првата генерација во поновата европска историја која живее полошо од своите родители. Како најобразована и највмрежена генерација до сега, милениумците во Централна, Источна и Југоисточна Европа се соочуваат со голема конкуренција на непредвидливиот глобален пазар. Но, за разлика од европските, кинеските милениумци живеат подобро од своите родители.
И тоа не е случајно, бидејќи Кина повторно се приближува кон позицијата што ја имала пред два века, а тоа е да биде најголема економија во светот. Благодарение на тој напредок, Кина направи навистина голем исчекор на многу полиња.
Ќе спомнам само еден пример. Во нашиот урбан век, Кина е предводник на полето на пресоздавањето на градовите од старомодни во паметни градови. Со помош на дигиталната технологија, Кина им го подобрува квалитетот на животот на граѓаните во паметните градови. Тоа се градови во кои инфраструктурата е усогласена со современите потреби на луѓето, ефикасноста на јавните услуги е подигната на максимум, а неефикасната бирократија е сведена на минимум. Главна одлика на паметните градови е одржливо користење на постоечките ограничени материјални ресурси преку неограничениот ресурс – човековата креативност и иновативност. Затоа, се што ви е потребно во светот на Smart City е што подолго да ви трае батеријата на вашиот смартфон.
Дами и господа,
Се вели дека вистинскиот живот секогаш е средба. А, средбата може да биде продуктивна само доколку луѓето можат меѓусебно да се разберат. Секоја година има сè поголем интерес за изучување на кинескиот јазик во Институтот „Конфуциј” при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј” во Скопје. Големиот интерес зборува за желбата на македонските граѓани и компании директно да комуницираат со своите кинески пријатели и партнери. Македонското општество е отворено за соработка и за размена со пријателска Народна Република Кина.
Една мудрост вели: „Ако сакаш да патуваш брзо, оди сам; ако сакаш да стигнеш сигурно, патувај со други”. Преку иницијативата „Еден пат, еден појас”, Народна Република Кина ни овозможува заедно да стигнеме на посакуваната дестинација. Да ги развиваме и да ги поврзуваме нашите држави и општества, да напредуваме на полето на економијата, науката и културата.
Верувам дека оваа конференција е важен дел од тој пат што ќе го врвиме заедно.“